Geschiedenis

De Koloniën van Weldadigheid: een kennismaking

Hoeve Marianne in Wilhelminaoord
Wat waren de Koloniën?

Aan het begin van de negentiende eeuw vindt in de Verenigde Nederlanden een grootschalig maatschappelijk experiment plaats. Doel: een einde maken aan de armoede. De Maatschappij van Weldadigheid koopt vanaf 1818 grote, onontgonnen stukken land op. Daar worden in zeven jaar tijd zeven Koloniën van Weldadigheid opgericht: vijf in de Noordelijke Nederlanden en  twee in de Zuidelijke Nederlanden, wat nu de Belgische Kempen zijn.

Uit het hele land worden grote aantallen mensen en families in armoede ernaartoe gestuurd: om aan landbouw te doen, school te lopen en discipline aan te leren. Landlopers, bedelaars en ook weeskinderen worden gedwongen opgenomen.

Aan de basis van dit ambitieuze initiatief ligt enerzijds een groot maatschappelijk probleem (armoede) en anderzijds het geloof in de maakbaarheid van de mens en het landschap. Zowel privépersonen als overheden zijn erbij betrokken. De Koloniën krijgen veel internationale belangstelling. Meer informatie over de geschiedenis van de Koloniën vind je hier.

 Het landschapspatroon van Wortel kent een combinatie van vrije en onvrije elementen (c) Ludo Verhoeven
Wat zijn de Koloniën nu?

De Koloniën van Weldadigheid leverden een zeer typisch landschap op dat tweehonderd jaar na hun ontstaan nog altijd herkenbaar is. Dat is het resultaat van een doelgerichte ontginning door de mens. Ook belangrijke onderdelen van twee eeuwen bebouwing bleven bewaard. Nog altijd vervullen de voormalige Koloniën sociale, justitiële en welzijnsfuncties, en doen mensen er aan land- en bosbouw. Sinds enkele decennia erkennen wij als samenleving meer en meer de waarde van de Koloniën als erfgoed. In juli 2021 werd deze unieke waarde internationaal erkend en werden de Koloniën van Weldadigheid ingeschreven op de UNESCO Werelderfgoedlijst.

Fietsers door een laan in Wortel (c) James van Leuven

De uitgestrekte gebieden met hun eigenzinnige landschap nodigen je uit om er te komen wandelen, fietsen, paardrijden,… Kom genieten van de bijzondere natuur in één van de voormalige Koloniën van Weldadigheid in Nederland en België.